Πρώιμα σημάδια αυτισμού σε παιδιά από 15 έως 36 μηνών

Άννα Μαρία Σμυρναίου

13 Μαρτίου, 2023

Blog

Τα πρώιμα σημάδια της διαταραχής αυτιστικού φάσματος (αυτισμός) αφορούν ενδείξεις που παρατηρούνται στη συμπεριφορά ενός παιδιού και στον τρόπο που αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του. Αποκαλούνται ‘’πρώιμα’’ γιατί μπορούν να εντοπιστούν σε μικρότερη ηλικία, από αυτή που επιτρέπει στους ειδικούς να διαγνώσουν τη διαταραχή. Για αυτόν ακριβώς το λόγο είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς η ανίχνευσή τους συμβάλλει στην έγκαιρη παρέμβαση και υποστήριξη του παιδιού.

Τι είναι οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος;

Οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος είναι αναπτυξιακές διαταραχές που οφείλονται σε διαφορές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες έρευνες αυτές οι διαφορές οφείλονται σε έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών καταστάσεων που επιδρούν στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Η εικόνα ενός παιδιού με διαταραχή αυτιστικού φάσματος μπορεί να ποικίλλει σημαντικά, τόσο στη σοβαρότητα, όσο στα χαρακτηριστικά της διαταραχής. Γι’ αυτό το λόγο η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα εντάσσει τις διαταραχές αυτές εντός του φάσματος. Οι τομείς στους οποίους εκδηλώνεται η διαταραχή αφορούν την επικοινωνία, την κοινωνική συμπεριφορά και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Τα παιδιά με διαταραχή αυτιστικού φάσματος τείνουν να μαθαίνουν, να κινούνται ή να εστιάζουν με διαφορετικό τρόπο από το σύνηθες.

Κάποιες από τις πρώιμες ενδείξεις της διαταραχής είναι:

Επικοινωνία-Κοινωνική συμπεριφορά-Αλληλεπίδραση:

δε διατηρούν βλεμματική επαφή ή η βλεμματική επαφή είναι περιορισμένη
είναι 9 μηνών ή και μεγαλύτερα και δε χρησιμοποιούν εκφράσεις προσώπου (πχ δε χαμογελούν)
είναι 10 μηνών ή και μεγαλύτερα και δεν ακούν στο όνομά τους
είναι 12 μηνών ή μεγαλύτερα και δεν βαβίζουν
12 μηνών ή μεγαλύτερα και δεν προσπαθούν να τραβήξουν την προσοχή του ενήλικα
είναι 12 μηνών ή μεγαλύτερα και δεν επικοινωνούν με νεύματα ( κινήσεις σώματος όπως να χαιρετούν ή να κάνουν παλαμάκια κ.α)
είναι 18 μηνών ή μεγαλύτερα και δε δείχνουν ένα αντικείμενο που επιθυμούν
είναι 18 μηνών ή και μεγαλύτερα και δε μιμούνται ενέργειες που βλέπουν από τους γονείς ή φροντιστές
είναι 18 μηνών ή και μεγαλύτερα και δεν ακολουθούν απλές εντολές (πχ δείξε τη γάτα, δώσε μου τη μπάλα)
φαίνεται να δείχνουν περισσότερο ενδιαφέρον στα αντικείμενα απ’ότι στους οικείους τους ανθρώπους
είναι 24 μηνών ή και μεγαλύτερα και δεν έχουν πει τις πρώτες τους λέξεις.

Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή ενδιαφέροντα:

ηχολαλούν, δηλαδή επαναλαμβάνουν συνεχόμενα λέξεις ή φράσεις
παίζουν με συγκεκριμένα παιχνίδια και δύσκολα εξερευνούν κάτι νέο
εστιάζουν πάρα πολύ σε συγκεκριμένα μέρη ενός παιχνιδιού (πχ στις ρόδες ενός οχήματος)
κάνουν επαναλαμβανόμενες σωματικές κινήσεις (όπως πεταρίσματα των χεριών)
περπατούν στις μύτες των ποδιών τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα

Άλλα χαρακτηριστικά:

υπάρχει εμφανής καθυστέρηση στην κατάκτηση των αναπτυξιακών οροσήμων
αναστατώνονται υπερβολικά από αλλαγές στη ρουτίνα τους και δυσκολεύονται να ηρεμήσουν
εμφανίζουν ασυνήθιστες ρουτίνες ύπνου ή σίτισης
παρατηρείται καθυστέρηση στη γνωστική ανάπτυξη και στη μάθηση
παρατηρείται παλινδρόμηση σε συγκεκριμένες δεξιότητες (πχ ενώ το παιδί έχει κατακτήσει μια δεξιότητα, η δεξιότητα αυτή φαίνεται να μην υπάρχει πια-σταματάει να κάνει κάτι που έκανε)
φαίνεται πολύ ευαίσθητο ή καθόλου ευαίσθητο σε αισθητηριακά ερεθίσματα (πχ. Σε ήχους, μυρωδιές, φώτα, αγγίγματα κ.α)

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς αν παρατηρούν κάποιες από τις παραπάνω ενδείξεις;

Οι γονείς είναι οι αυτοί που ξέρουν το παιδί τους καλύτερα από τον καθένα. Όταν υπάρχουν ανησυχίες ή προβληματισμοί σχετικά με την ανάπτυξη του παιδιού είναι καλό να λαμβάνεται η συμβουλή ενός ειδικού. Έτσι θα μπορέσει να γίνει έγκαιρη πρώιμη παρέμβαση, η οποία θα βοηθήσει σε ένα καλύτερο μέλλον του παιδιού. Είναι χρήσιμο οι γονείς να γνωρίζουν ποια είναι τα αναπτυξιακά ορόσημα. Έτσι μπορούν να κρίνουν αν το παιδί τους τα ακολουθεί ή αν υπάρχει καθυστέρηση στην κατάκτησή τους. Ακολουθώντας μια προσέγγιση ‘’αναμονής’’ (‘’θα περιμένω να γίνει 3 ετών και θα δω πως θα πάει’’) χάνεται πολύτιμος χρόνος. Ακόμα και αν το παιδί δεν βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, μπορεί να αντιμετωπίζει κάποια άλλη αναπτυξιακή καθυστέρηση. Συνεπώς είναι εξαιρετικά σημαντικό να λάβει έγκαιρα την κατάλληλη βοήθεια.

Tags :

Blog